افزایش استفاده از شبکه های اجتماعی و پیام رسان های مختلف، به مرور زمان سبب مشکلاتی در ذهن و روان افراد، به خصوص نوجوانان و جوانان می شود. آسیب شبکه های اجتماعی بر دختران نیز چیزی است که روز به روز بیشتر شاهد آن هستیم.
البته پژوهش های مختلف حاکی از این است که اثرات منفی از جانب شبکه های مختلف ارتباط جمعی و تاثیرات شبکه های اجتماعی، تنها در مواردی خاص و در بعضی از افراد بروز پیدا می کند.
آسیب شبکه های اجتماعی بر دختران
با استناد به پژوهش های جدید صورت گرفته در این زمینه باید گفت که دنبال کردن شبکه های اجتماعی آن هم به شکل افراطی تاثیراتی بسیار منفی و مخرب بر روی دختران دارد و این اثرات در دختران به مراتب بیشتر از پسران جلوه می کند.
برخی از این اثرات که گاهی به شکلی مشهود در دختران دیده می شود شامل موارد ذیل است:
- تاثیرات منفی بر روح و روان و عواطف آن ها که ممکن است با علائمی مثل بی قراری و عدم آرامش، بروز یابد.
- کم خوابی و حتی بی خوابی به دلیل دنبال کردن لحظه به لحظه ی فضاهای مجازی و استفاده ی بیش از حد از آن.
- کم شدن میزان فعالیت های جسمی و کاهش تحرک به دلیل متمرکز بودن بر شبکه های اجتماعی و عدم فاصله گرفتن بلند مدت از آن ها.
- خطراتی نظیر مورد هجوم قرار گرفتن به واسطه ی سودجوها، اخاذی ها و تهدیدات مختلف، هک موبایل و سرقت اطلاعات شخصی و دیگر مشکلاتی که در فضای مجازی می تواند گریبان گیر آن ها شود.
خطرات سایبری خطراتی هستند که بیشتر متوجه دختران می شوند و دختران را بیشتر از پسران، تحت تاثیر قرار می دهند.
دختران نسبت به پسران از عواطف حساس تری برخوردار هستند و بدیهی است که واکنش های بیشتری را نیز نسبت به این مشکلات نشان دهند.
در استفاده از فضای مجازی رعایت برخی نکات ضروری است؛ مثلا باید به فضای امنیتی موجود در این شبکه ها توجه کنیم، از عدم بروز مشکلات و رخدادهای ناگوار اطمینان حاصل کنیم و به طور کلی اطمینانی نسبی نسبت به این فضاها داشته باشیم. رصد کردن این نکته ها به عهده ی والدین و افرادی است که با شناخت و تعمق بیشتر، ابعاد مختلف این فضاها را مورد بررسی قرار می دهند و می توانند نوجوانان و بخصوص دختران را که بیشتر در معرض آسیب قرار دارند، از خطرات این فضا بر حذر دارند و آن ها را راهنمایی کنند.
البته لازم به ذکر است که مشکلات یاد شده زمانی شدت می یابند که استفاده از فضای مجازی و اپلیکیشن های ارتباطی آن، به استفاده ای افراطی تبدیل شود و افراد نتوانند موازنه ی صحیحی را میان استفاده از این شبکه های جمعی با دیگر عملکردهایی که در این برهه ی زمانی و در این محدوده ی سنی باید انجام دهند، بر قرار کنند.
پژوهش ها نشان می دهند، روند استفاده از فضاهای اجتماعی توسط نوجوانانی که دربازه ی سنی ۱۲ تا ۱۵ سال قرار داشتند، در محدوده ی زمانی سال های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵ صعودی بوده و از درصدهایی حدود ۴۰% در اولین سال، ۶۰% در دومین سال و ۸۰% در سومین سال تشکیل شده است.
طبق تحقیقات، رابطه بین استفاده کنترل نشده از شبکه های اجتماعی با میزان سلامتی روح و روان نوجوانان، رابطه ای عکس بوده است. این تاثیرات هم در شرایط روحی دختران و هم در وضعیت روحی پسران مشاهده شده است اما میزان و شدت آن در دختران بیشتر ارزیابی شده است.
انتقال ارتباطات از فضای مجازی به فضای حقیقی، کنترل خواب و خوراک مناسب و همچنین ورزش کردن و عدم بی تحرکی بهترین روش هایی هستند که می توان برای خنثی کردن اثرات منفی نشات گرفته از فضاهای مجازی از آن ها بهره گرفت.