یکی از موضوعاتی که همواره مورد توجه اصحاب رسانه و مسئولین و حتی مردم عادی بوده است، بحث دسترسی به فضای مجازی و چگونگی محدود سازی آن است. حقیقت ماجرا این است که بحث فیلترینگ تلگرام و عدم دسترسی به برخی سایت ها و اپلیکیشن ها، نه تنها در کشور ما، بلکه در همه کشورهای جهان، در حال اجرا است. کشورهای بسیار کمی وجود دارند، که به طور کامل هیچ قانون فیلترینگی را نداشته باشند. در تمام جهان، معمولا وب سایت ها و اپلیکیشن هایی که با فیلترینگ مواجه می شوند، دارای محتوای غیر اخلاقی، غیر دینی، خشونت آمیز، خلافکاری و محتوای ضد حکومتی هستند. وب سایت ها و اپلیکیشن هایی که از اینگونه محتوا برای جذب مخاطب استفاده می کنند، معمولا در بسیاری از کشورها با فیلترینگ مواجه هستند. ایران نیز از جمله کشورهایی است که بحث فیلترینگ در آن با قوت در حال اجرا بوده و بسیاری از اپلیکیشن ها و وبسایت هایی که اقدام به انتشار چنین محتوایی می نمایند، با فیلترینگ مواجه می شوند. اما آنچه که این روزها بحث آن به شدت، قوت گرفته است، بحث فیلتر تلگرام می باشد که از مدت ها قبل مطرح شده بود، منتها با توجه به فضای کشور و اصل دسترسی آزاد به اطلاعات، همچنان اجرایی نگردیده است. تلگرام از آن جمله وب سایت ها یا اپلیکیشن هایی نیست که بتوان آن را یک شبه از دسترس خارج نمود، چراکه بیش از نیمی از جمعیت کشور، عضویت فعال در این برنامه پیام رسانی و شبکه اجتماعی داشته و حدود 45 میلیون نفر در این پیام رسان عضو هستند.
فیلتر تلگرام آیا شدنی است؟
با توجه به تحرکات برخی معترضین به وضعیت گرانی و معیشت مردم، بعضی رسانه ها از این موضوع به نفع خود استفاده کرده و با انتشار برخی اخبار و حواشی مربوط به این اعتراضات نموده و در برخی موارد نیز پا را فراتر گذاشته و رسما مردم را دعوت به انجام حرکات خشونت آمیز نموده اند. این موضوع بیشتر از طریق تلگرام که اصلی ترین شبکه پیام رسانی در میان مردم کشور است، دنبال می شود. همین محبوبیت تلگرام میان آحاد جامعه، باعث شده است که بسیاری از خبرگذاری ها از این طریق به پوشش اخبار و حواشی مربوط به اعتراضات بپردازند. اما از آنجا که ترویج خشونت و دعوت به حرکات تند سیاسی، از سوی قانون اساسی کشور منع شده است، بنظر می رسد، هرگونه فعالیت غیر قانونی از سوی برخی کانال های تلگرامی، با برخورد شدید مواجه شده و ساده ترین روش اجرای آن نیز، مسدود سازی کانال و عدم اجازه دسترسی به آن می باشد.
حقیقت امر این است که طبق قوانین کلی خود تلگرام نیز، هرگونه ترویج خشونت و دعوت مردم به انجام رفتارهای خشن، ممنوع بوده و هیچ کانال تلگرامی، نباید به انتشار چنین محتوایی بپردازد. عدم رعایت این قانون، به طور صریح، مسدود سازی کانال را در پی خواهد داشت. این موضوع باعث شد که در روز های گذشته، چندین خبرگذاری که به انتشار چنین محتوایی می پرداختند، با فیلترینگ مواجه شوند. این همکاری تلگرام با مقامات کشوری، باعث می شود که همچنان بحث فیلتر تلگرام اجرایی نگردد. از سوی دیگر فیلتر تلگرام نیز ممکن است باعث افزایش اعتراضات جامعه گردد، چرا که اصل دسترسی آزاد به اطلاعات را زیر پا گذاشته و حقوق کاربران تلگرام پایمال خواهد شد.
در همین راستا و در پی پایان دادن به نگرانی ها بابت فیلتر تلگرام ، یک مقام آگاه در این زمینه چنین بیان داشته است که بحث فیلتر تلگرام که این روزها از سوی خبرگذاری های متعددی مطرح می شود، از پایه و اساس دروغ و شایعه بوده و در حال حاضر چنین طرحی وجود ندارد. برای روشن تر قضیه باید بگوییم که در شب گذشته برخی از خبرگذاری ها مدعی شده بودند که تلگرام بعد از ساعت 24 شب گذشته، به طور کامل از دسترس خارج شده و برای همیشه فیلتر می شود و باید به سمت اپلیکیشن های جایگزین تلگرام حرکت کرد، که عدم اجرایی شدن این شایعه، نشان از کذب بودن آن می دهد.
آنچه باید آحاد مردم از آن اگاه باشند، این است که به علت تعداد بسیار زیاد کاربران تلگرام و همچنین فضای اعتراضی کشور، فیلتر تلگرام می تواند به افزایش اعتراضات دامن بزند. این موضوع، بحث پیش پا افتاده و ساده ای نخواهد بود و نیازمند بررسی و سنجش آن از نقطه نظرهای متفاوت است. به همین دلیل به هیچ عنوان نباید به شایعات این چنینی دامن زد و اینگونه اخبار را فقط از خبرگذاری های مطمئن پیگیر بود.