فین تک در ایران از سال 1397 در حال گسترش بیشتری است و با ارائه خدمات متنوع و جالب به مشتریان خود توانسته است جایگاه خوبی در رضایت مندی مشتریان به دست آورد.
به طور کلی فین تک ها شرکت هایی هستند که برپایه استراتژی شرکت های استاراپی در ایران در حال فعالیت هستند. به طور کلی فین تک یک شاخه مهم از انواع استارتاپ می باشد که در طی آن خدمات مالی با رویکردهای نوآورانه و جدید به بازار ارائه می شود.
فین تک چیست؟
فین‌تک یا فناوری مالی به معنای کاربرد نوآورانه فناوری در ارائه خدمات مالی است. فین تک معادل Financial technology یا FinTech صنعتی در فضای اقتصادی است و به کمپانی هایی اشاره دارد که با کاربرد تکنولوژی تلاش می کنند خدمات مالی را کارآمدتر کنند.
شرکت‌های فعال در زمینه فناوری‌های مالی عموما استارت آپ هایی هستند که تلاش می کنند خودشان را در سیستم های مالی جا بیندازند و شرکت های سنتی را به چالش بکشند.
فین تک های ایرانی یکی از زمینه های اصلی فعالیت های استارتاپی در داخل کشور می باشند.
در سالهای اخیر با توجه به گسترش زمینه های فعالیت در بخش خدمات مالی، راه اندازی استارتاپ در زمینه خدمات مالی نیز در کشور پیشرفت چشمگیری داشته است.
فین تک در ایران چه موقعیتی دارد؟
در ایران نیز در تمامی زیرشاخه های فین تک مانند، پرداخت، ارزهای رمزنگاری شده، بیمه، تأمین مالی جمعی و … استارتاپ های شاخصی فعالیت می کنند. مهمترین چالشی که شرکت های فین تک در ایران با آن روبرو هستند رگولاتوری و قانون گذاری است.
رگولاتوری به منظور برقراری فضای رقابتی در سرمایه گذاری و بهره برداری، توانمند سازی رقبای غیر دولتی، تنظیم روابط اقتصادی، حقوق و داوری نهایی در هر بخش اقتصادی با شرایط نسبتا انحصاری تشکیل می شود.
به عبارت دیگر رگولاتوری در معنا و کاربرد یعنی تنظیم چیزی و یا رفتاری به قصد اصلاح و رسیدن به حد مطلوب است و رگولاتور یا مقررات گذار کسی است که تلاشش برای کنترل و به قصد اصلاح می کند. همه بخش‌های اقتصادی نیاز به تنظیم کننده یا رگولاتور دارند تا از ایجاد اغتشاش در آن جلوگیری به عمل آید.
همانطور که گفتیم، مهمترین چالشی که شرکت های فین تک در ایران با آن روبرو هستند رگولاتوری و قانون گذاری است. تعدادی از استارتاپ های شاخص فین تکی نیز به دلیل همین مشکلات در سال ۱۳۹۶ به یکباره توسط دادستانی فیلتر شدند که پس از پیگیری این کسب و کارها مجددا رفع فیلتر شدند.
بانک مرکزی ایران در اولین موضع گیری خود در شهریور ۹۵ نسبت به فین تک‌های پرداختی، اعلام کرد که فعالیت این شرکت ها ایجاد ارزش می کند. در نهایت ضوابط فعالیت فین تک های پرداختی با نام پرداخت یاران در مهر ۹۶ توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران منتشر شد.
انجمن فین تک یکی از تشکل های تأثیرگذار در به رسمیت شناخته شدن کسب و کارهای فین تک در ایران بوده است.
لیست فین تک های ایرانی
فین تک فقط شامل استارت آپ ها و شرکت های کوچک و تازه تأسیس نمی شود. شرکت های بزرگی همچون پی پال از پایه گذاران فین تک محسوب می شوند. زیرا در زمان خود، خدمتی ارائه کرد که نوآورانه بود، فناوارنه بود و در زمینه مالی بود. اما در حال حاضر، اکثر شرکت های فعال در فین‌تک، شرکت‌های کوچک و متوسط هستند. اکثر این شرکت‌ها به دنبال ارتباط دادن فرد به فرد یا نقطه به نقطهٔ افراد و کسب و کارها هستند. به شکلی که افراد و کسب و کارها با واسطه و هزینه کمتری برای دریافت و پرداخت به هم متصل شوند. کسب و کارهای فین تک در ۹ دسته بندی کلی قرار می گیرند.
- پرداخت
- پول و ارزهای رمزنگاری شده مانند بیت کوین
- ولث‌تک یا کسب و کارهای فناوری مربوط به بورس و سرمایه گذاری
- مدیریت مالی شخصی
- قرض دادن و تأمین سرمایه جمعی
- انتقال بین المللی پول یا رمیتنس ها
- بانکداری روزمره و بانک های بدون شعبه
- اینشورتک یا کسب‌وکارهای فناوری بیمه
- رگ‌تک یا کسب و کارهای مربوط به قانون گذاری
در ایران بیشترین حوزه فعالیت شرکت های فین تک در حوزه پرداخت الکترونیک است. این 17 حوزه فعالیت از این قرار است:
- کیف پول ها و خدمات انتقال پول
- زیرساخت های پردازش و پرداخت وجه
- بازارهای بزرگ و تجاری
- سرمایه گذاری جمعی
- سرمایه گذاری املاک
- سرویس های بلاک چین
- مدیریت ثروت
- سرمایه گذاری های شخصی و بانکداری موبایلی
- زیرساخت ها و سرویس های سرمایه گذاری
- سرویس های انطباقات قانونی
- وام های عمومی و بازار
- وام های شخصی و مصرفی
- وام های کسب و کار
- وام های رهنی
- سرویس های سرویس های آنالیز و نرخ بازگشت سود
- سرویس های تجاری
- بیمه
انجمن فین تک در ایران
انجمن فین تک در ایران در جهت حمایت از شرکت های استاراپ ها با رویکرد اکوسیستمی تشکیل شد و تا کنون توانسته است نقش مهمی در حمایت از این شرکت ها داشته باشد.
هدف این انجمن هم فکری و تعامل بین فین تک ها و تعامل با نهادهای قانون گذار و ذیربط جهت رفع مسائل و مشکلات پیش روی این حوزه است .
فین تک می تواند هم به کسب و کارها خدمات ارائه کند هم به افراد. استفاده کنندهٔ اصلی فین تک، کسب و کارهای کوچک هستند. یعنی بنگاه هایی که غالباً تازه تأسیس هستند و باید هم هزینه های مالی خود را پایین نگه دارند و هم سریع حرکت کنند، مثل فروشگاه‌های الکترونیکی کوچک. اما فین تک برای مصرف کنندگان نهایی، کسب و کارهای بزرگ و حتی ارتباط بین کسب و کارها با هم (B2B) هم کاربرد دارد.