در حالی که خون همگی از یک سری بخش های پایه و یکسان ساخته شده است با این حال تفاوت هایی بین خون ها وجود دارد. 8 نوع گروه خونی وجود دارد و این که گروه خونی شما چیست از ژن هایی که از پدر و مادر خود به ارث برده اید، دریافت می شود.
معرفی عناصر پایه سازنده خون
بیشتر افراد در حدود 4 تا 6 لیتر خون در بدن خود دارند. خون در بدن شما از سلول های مختلفی ساخته و در مایعی به نام پلاسما شناور می شود.
- سلول های قرمز خون شما به بخش های مختلف بدن شما اکسیژن منتقل می کند و کربن دی اکسید را از بین می برد.
- سلول های سفید خون شما با عفونت و حملات مبارزه می کند.
- پلاکت ها کمک می کنند تا خون شما لخته شود.
- پلاسما یک مایع است که از پروتئین و نمک ساخته شده است.
چیزی که خون شما را نسبت به خون فرد دیگری متفاوت می سازد در ترکیب منحصربفرد مولکول های پروتئیناست که به آن ها آنتی ژن و آنتی بادی می گویند. آنتی ژن ها در سطح سلول های قرمز خون شما زندگی می کنند و آنتی بادی ها در پلاسمای شما هستند. ترکیبی از آنتی ژن ها و آنتی بادی ها در خون پایه گروه خونی شماست.
انواع گروه خونی چیست؟
4 گروه خونی عمده و 8 نوع خون متفاوت وجود دارد. دکتر ها به آن سیستم گروه خونی ABO یا ABO Blood Group System می گویند.
انواع گروه خونی
گروه ها بر پایه این موضوع هستند که آیا دو نوع آنتی ژن خاص را دارید یا خیر.
در رابطه با A و B
- گروه A آنتی ژن A و آنتی بادی B دارد
- گروه B آنتی ژن B و آنتی بادی A دارد
- گروه AB آنتی ژن های A و B دارد ولی آنتی بادی های A و B را ندارد
- گروه O آنتی ژن های A یا B را ندارد ولی هر دو آنتی بادی A و B را دارد
نوع سومی از آنتی ژن هم به نام فاکتور Rh وجود دارد. اگر این آنتی ژن را داشته باشید (به معنای این است که نوع خون شما Rh+ یا مثبت است) اگر نداشته باشید (نوع خون شما Rh- یا منفی است). بنابراین از بین 4 گروه خونی 8 نوع خونی وجود دارد.
- A مثبت یا منفی
- B مثبت یا منفی
- AB مثبت یا منفی
- O مثبت یا منفی
چرا نوع خون اهمیت دارد؟
گروه های خونی در سال 1901 توسط یک دانشمند اتریشی به نام Karl Landsteiner کشف شد. پیش از آن، دکتر ها فکر می کنند همه خون ها یکی هستند و بنابراین بسیاری از مردم از انتقال خون اشتباهی جان خود را از دست می دادند.
حالا متخصصان این موضوع را می دانند که اگر دو خون از دو فرد با نوع خونی متفاوت را با هم در آمیزند، خون می تواند به صورت توده شود که مشکل ساز است. به همین دلیل چون فردی که خون دریافت می کند آنتی بادی هایی دارد که در واقع با سلول های خون اهدا شده می جنگد و باعث بروز تورم می شود.
برای این که عمل انتقال خون ایمن و موثر باشد، مهم است که اهدا کننده و دریافت کننده یک نوع خون داشته باشند. افرادی با گروه خونی A می توانند از گروه A خون دریافت کنند و افرادی با گروه خونی B می توانند از گروه خونی B دریافت کنند.
وقتی که اهدا کننده و دریافت کننده خون هر دو یک گروه خونی دارند، خون آن ها در فرآیند شرکت می کند که به آن Cross matching گفته می شود. ولی همیشه نیازی نیست که اهدا کننده خون دقیقا همان گروه خونی فرد دریافت کننده را داشته باشد. فقط باید نوع خون آن ها سازگار با هم باشند.
چه نوع خون هایی برای اهدا بهترین است؟
سلول های قرمز خون نوع O منفی ایمن ترین نوعی است که در موقعیت های اورژانسی می توان به هر کسی اهدا کرد حتی در مواقعی که نمی توان با گروه خونی شخص نیازمند به خون تطابق یکسانی پیدا کرد.
افراد با گروه خونی O منفی زمانی اهدا کنندگان سلول های قرمز “جهانی” گفته می شدند چون این تفکر بود که این افراد می توانند به هر کسی خون اهدا کنند. ولی حالا متخصصان می دانند که حتی با این نوع گروه خونی هم می تواند خطر هایی وجود داشته باشد.
آیا رژیم غذایی بر اساس گروه خونی واقعا موثر است؟
در دهه گذشته، ادعا هایی وجود داشت که به آن رژیم غذایی بر اساس گروه خونی می گفتند. به این معنا که اگر غذا های خاصی برای گروه خونی خود بخورید، خطر ابتلا به برخی از بیماری ها کاهش می یابد و سلامت کلی بدن شما بهبود پیدا می کند. ولی یک دانشمند در سال 2013 فهمید که هیچ مدرکی برای این که ثابت کند خوردن غذایی بر اساس گروه خونی به سلامت شما کمک می کند، وجود ندارد