فیلترینگ یکی از دشمنان همیشه وب سایت ها و سرویس های آنلاین محبوبی است که مطابق قوانین کشورهایی که در آن فعالیت می کنند، طراحی نشده باشند. در کشور ما نیز این امر به جد دنبال شده و تاکنون وب سایت ها و خصوصا شبکه های اجتماعی بسیاری از زیر تیغ فلترینگ گذشته اند که آخرینشان برنامه پیام رسانی تلگرام بود. پس از تلگرام، گمانه زنی های برای فیلترینگ اینستاگرام نیز بسیار زیاد بود که آخرین خبر ها در این رابطه حاکی از آن است که طرحی جدید در دستور کار قرار گرفته است که سرویس دهنده های اینترنت را مجاب می کند تا برخی از بسته های اینترنتی خود را بدون امکان دسترسی به اینستاگرام ارائه کنند.
بسته اینترنت بدون اینستاگرام
متن این نامه به شرح ذیل، عمومی شده و در دسترس همگان قرار گرفته است:
با عنایت به ضرورت صیانت از فرهنگ اسلامی-ایرانی، حفاظت از حریم خانواده‌ها و حمایت از محتوای داخلی، مقتضی است با قید فوریت ترتیبی اتخاذ نمایید تا بسته‌ها و طرح‌های فروش اینترنت، بدون امکان اتصال و استفاده از شبکه‌ی اجتماعی اینستاگرام تهیه و در لیست بسته‌های فروش آن شرکت قرار بگیرد.
متن نامه ارائه بسته اینترنت بدون اینستاگرام
درباره‌ی نامه‌ی زیر پرسیده‌اید. این نامه محرمانگی ندارد و به صادرکننده تذکر داده شده است. ماجرا به ابلاغیه‌ی مرکز ملی فضای مجازی بازمی‌گردد. ارتباطی با فیلتر هم ندارد. خواسته‌اند که این امکان فراهم گردد تا اگر خانواده‌ای بسته‌ی اینترنتی بدون اینستاگرام بخواهد، امکانش فراهم باشد.
توئیت مربوط به توضیح نامه
به این ترتیب و با توجه به توضیحاتی که روابط عمومی وزارت ارتباطات در این خصوص ارائه نموده، می توان چنین برداشت کرد که سرویس دهنده های اینترنت، مکلف شده اند تا هر چه سریع تر بسته های اینترنتی را در دسترس قرار دهند که امکان اتصال به اینستاگرام را نداشته باشد تا افرادی که از این شبکه اجتماعی استفاده نمی کنند و یا دوست ندارند تا اعضای خانواده شان در این شبکه اجتماعی فعالیت داشته باشد، بتوانند این بسته ها را خریداری کنند.
با توجه به این موضوع، می توان چنین برداشت کرد که به زودی در هنگام خرید بسته های اینترنتی، ما با دسته ای جدید از بسته های اینترنتی مواجه خواهیم شد که بدون اتصال به اینستاگرام بوده و اگر تمایل داشته باشیم می توانیم از این بسته ها خریداری کنیم.
ارائه چنین بسته هایی می تواند از فیلترینگ مستقیم بسیار کارآمدتر باشد. چرا که افراد به انتخاب خود به عدم استفاده از سرویس مذکور می پردازند و در نتیجه امکان استفاده از ابزارهایی همچون وی پی ان و فیلتر شکن نیز به صفر نزدیک خواهد شد. البته امکان دور زدن این بسته ها همچنان با استفاده از فیلترشکن ها وجود دارد که چون افراد خودشان استفاده از این بسته ها را انتخاب می کنند، در نتیجه دلیلی برای دور زدن آن وجود نخواهد داشت.
اما آنچه که کاربران اینترنت را مجاب می کند تا از این بسته ها به جای بسته های معمول اینترنت استفاده کنند، می تواند قیمت پایین تر این بسته ها نسبت به بسته های معمول و همچنین امکان کنترل بیشتر روی فعالیت های اعضای خانواده، خصوصا کودکان و نوجوانان در فضای مجازی باشد.
بنظر می رسد اگر در خصوص قیمت گذاری این بسته ها، سیاست درستی پیش گرفته شود، تاثیر آن نسبت به فیلترینگ مستقیم بسیار بیشتر باشد و در نتیجه خود کاربران علاقه ای نسبت به استفاده از سرویس های این چنینی را نداشته باشند. به هر حال باید برای بررسی کارایی این روش میزان استقبال از این بسته های جدید را مورد پایش قرار داد.