مو در هر کجای بدن انسان ها به جز کف دست و پا ها رشد می کند و البته در برخی از بخش های بدن هم رشد مو هست ولی به چشم خیلی دیده نمی شود. مو از پروتئینی به نام کراتین ساخته شده است که در فولیکول های مو در لایه بیرونی پوست بدن ساخته می شود. همینطور که فولیکول ها سلول های تازه مو را می سازند، سلول های پیر با سرعتی در حدود 15 سانتی متر در هر سال از سطح پوست به بیرون فشار داده می شوند. مویی که شما به چشم می بینید در واقع رشته ای از سلول های کراتینی مرده هستند. سر یک فرد بزرگسال در حدود 100,000 تا 150,000 مو دارد و در هر روز تقریبا 100 رشته از آن را از دست می دهد. این که روی شانه خود چند لاخ مو کنده شده ببینید دلیل بر این که شما دچار ریزش مو شده اید، نمی شود! در این نوشته قصد داریم در ابتدا توضیح دهیم که ریزش مو به چه معناست و دلایل این موضوع چه می تواند باشد.
در نوشته ای دیگر به دلایل سفید شدن مو در افراد پرداختیم که موضوع مرتبطی با این مقاله است.
شناخت پدیده ریزش موی سر در خانم ها و آقایان
در هر لحظه در حدود 90 درصد از موی سر یک فرد در حال رشد است. هر فولیکل دوره زندگی خود را دارد که البته مدت این دوره می تواند با توجه به سن فرد، بیماری و عوامل بسیار دیگری تغییر کند. این چرخه زندگی به سه فاز بخش می شود.
- آناژن : شد فعال مو که در حدود 2 تا 6 سال طول می کشد
- کاتاژن : رشد گذار مو که در حدود 2 تا 3 هفته زمان می برد
- تلوژن : فاز آخر که در حدود 2 تا 3 ماه زمان می برد؛ بعد از این مدت مو می ریزید و موی جدید جایگزین آن می شود چرخه رشد دوباره آغاز می شود
به همین ترتیب که افراد پیر تر می شوند، روند رشد مو در آن ها هم کندتر می شود.
انواع مختلف ریزش مو
حالت های مختلفی برای ریزش مو در نظر گرفته می شود که به آن طاسی هم گفته می شود.
طاسی تدریجی شرایطی طبیعی است که مو به مرور زمان و با بالارفتن سن نازک می شود. در این حالت فولیکل های بیشتری به حالت استراحت می روند و مو های باقی مانده هم از نظر تعداد کمتر و از نظر بلندی کوتاه تر می شوند.
طاسی ژنیتیکی شرایطی ژنتیکی است که خانم ها و هم آقایان می توانند دچار شوند. مردانی که این شرایط را دارند، طاسی آن ها با یک شکل خاص صورت می گیرد و ممکن است از دوران نوجوانی مثلا ابتدای 20 سالگی دچار ریزش مو شوند. شیوه ریزش مو در این گونه افراد معمولا به شکلی است که ابتدا خط رشد مو عقب نشینی می کند و در موهای بخش جلویی پوست سر ناپدید می شوند. خانم هایی که دچار طاسی ژنتیکی هستند، نازکی مو را تا سن 40 سالگی یا حتی بیشتر تجربه نمی کنند و نوعی نازک شدن مو را در کل پوست سر خود احساس خواهند کرد و بیشتر ریزش مو آن ها مربوط به بخش وسط سر می شود.
طاسی موضعی معمولا ناگهانی آغاز می شود و باعث می شود تا بخشی از موی سر در بچه ها و افراد در سن 18، 19 و 20 سال از بین برود. چنین شرایطی حتی می تواند باعث طاسی کامل شود. ولی در بین 90 درصد از افراد مو ها دوباره بعد از چند سال باز می گردند.
طاسی سرتاسری باعث می شود تا کل مو های بدن شما بریزند که شامل ابرو، مژه و مو بخش های دیگر بدن شما می شود.
طاسی در اثر کندن مو معمولا در بین بچه ها دیده می شود و یک اختلال روانی است که طی آن فرد بیمار مو های خود را می کشد تا کنده شود.
تلوژن افلوویم عبارت از نازک شدن موقتی مو در پوست سر که به خاطر تغییر در چرخه رشد مو اتفاق می افتد. تعداد زیادی از مو ها به حالت استراحت می روند و در همان زمان باعث می شود تا مو ها بریزند و به همین تریب نازک تر شوند.
طاسی اسکارینگ مو ها برای همیشه از بین می روند. در چنین حالتی پوست ملتهب (آکنه، فولیکولیت و سلولیت) است و اختلالات دیگری در پوست شما وجود خواهد داشت. شانه های حرارتی و موهایی که محکم به هم بافته شده اند می توانند باعث ریزش مو دائمی شوند.
علت ریزش مو چیست؟
دکتر ها نمی دانند که چرا بعضی از فولیکل های مو طوری هستند که رشد بازه زمانی رشد کمتری نسبت به دیگران دارند؛ ولی عواملی باعث ریزش مو هستند که عبارتند از:
هورمون ها مانند سطح های غیر طبیعی از آندروژن (هورمون های نر معمولا توسط زن و مرد تولید می شود)
ژن های پدر و مادر تعیین کننده نوع طاسی در فرزند خواهند بود.
استرس، بیماری و تولد نوزاد می تواند باعث ریزش مو موقتی شوند. نوعی عفونت قارچی نیز که بخشی از سر و پا را تحت تاثی قرار می دهد و نیز می تواند باعث ریزش مو شود.
دارو ها شامل قرص های شیمی درمانی که برای درمان سرطان، رقیق کننده خون، مسدودکننده بتا-آدرنرژیک که برای کنترل فشار خون است و قرص های ضد بارداری می تواند باعث ریزش موقتی مو شود
سوختگی، آسیب دیدگی و اشعه ایکس ری می تواند باعث ریزش موقتی مو شود. در چنین حالاتی رشد طبیعی مو وقتی که آسیب دیدگی شما درمان شود، از سر گرفته می شود مگر این که جای زخم بماند، در این حالت مو دیگر رشد نخواهد کرد.
شرایط درمانی در بیماری هایی مانند تیروئید، لوپوس، دیابت، نارسایی و کمبود آهن، اختلال تغذیه و کم خونی می تواند باعث ریزش مو شود. بیشتر مواقع اگر این علائم درمان شوند، رشد مو از سر گرفته می شود.
رژیم غذایی، کمبود پروتئین در وعده های غذایی و ایجاد محدودیت شدید روی کالری مصرفی می تواند باعث ریزش مو موقتی شود.