گم کردن فایل ها، عکس ها و مدارک و دیگر اطلاعاتی که در کامپیوتر وجود دارد، یکی از کابوس های کاربران است. در این مقاله اصول اساسی ریکاوری فایل های پاک شده از روی کامپیوتر را آموزش می دهیم.
آیا تمام فایل ها قابل ریکاوری هستند؟
تمام فایل ها را نمی توان ریکاوری کرد، اما تعداد زیادی از فایل های پاک شده را می توان ریکاوری کرد.
بعد از این که یک فایل پاک می شود، روی هارد درایو باقی می ماند. در جدول فایل مقدار آن 0 می شود، به این معنی که مقدار فضایی که اشغال کرده بوده خالی است و می تواند برای دیگر اطلاعات استفاده شود.
در این صورت فایل از دید شما مخفی می شود، اما تا وقتی که اطلاعاتی دیگر جایگزین آن نشود، امکان بازگردانی آن وجود خواهد داشت. اما ریکاوری فایل های پاک شده ای که جایگزین شده اند نیز ممکن است، اما احتمال دارد که بخشی از آن ها دچار مشکل شود.
نحوه ارزیابی شانس ریکاوری
احتمال بازگردانی فایل ها به چندین عامل بستگی دارد. این عوامل عبارت اند از:
- اگر فایل های شما با دور زدن سطل زباله (Shift + Del) یا با فرمت کردن پاک شده باشند.
- مدت زمانی که فایل های شما از روی کامپیوتر پاک شده باشند: هر چه زمان بیشتری گذشته باشد، احتمال جایگزین شدن آن ها بیشتر می شود.
- نوع فایل پاک شده: برخی فایل ها (تصاویر و ویدیوها) را می توان تا اندازه ای باز گرداند، اما باقی فایل ها را نمی توان بازیابی کرد، حتی اگر یک بایت از آن پاک شده باشد.
- نوع ذخیره سازی اطلاعات: HDD/SDD و RAID و …
- نوع سیستم فایل: NTFS/FAT/exFAT و دیگر انواع.
اگر شانس داشته باشید، می توانید تمام یا قسمتی از فایل های پاک شده خود را ریکاوری کنید.
همچنین باید بدانید برخی برخی فایل ها و اطلاعات نیز به نحوی حذف می شوند که حتی با ریکاوری نیز بازگردانی نمی شوند.
ریکاوری فایل های پاک شده دائمی از سطل زباله
معمولا هنگامی که فایل ها را با استفاده از کلید Del یا گزینه Delet پاک می کنید، به سطل زباله منتقل می شوند، که یک حافظه موقت است که برای 30 روز فایل ها را نگه داشته و پس از آن به صورت اتوماتیک آن ها را پاک می کند.
اگر فایل یا فایل هایی را پاک کرده اید و اکنون می خواهید آن ها را بازگردانی کنید، می توانید آن ها را از سطل زباله باز گردانید.
نحوه ریکاوری فایل های پاک شده دائمی:
- سطل زباله (Recycle Bin) را از روی دسکتاپ یا در قسمت جستجو باز کنید.
- فایل یا پوشه مورد نظر خود را انتخاب کنید، و در منویی که با کلیک راست کردن باز می شود، گزینه Restore را انتخاب کنید.
- تمامی فایل ها پاک شده به مکان اصلی شان باز می گردند.
ریکاوری فایل ها از سطل زباله خالی
حتی اگر سطل زباله نیز خالی شود، فایل ها به صورت کامل و غیر قابل برگشت از روی کامپیوتر پاک نمی شوند. هر چندر در این مورد برای باز گردانی آن ها نیاز به امکانات و زمان کافی دارید.
تمامی ابزار ریکاوری اطلاعات به شکلی یکسان عمل می کنند، که شامل اسکن کردن فایل های سیستم کامپیوتر شما می شود، تا فایل های پاک شده را پیدا کنند.
توجه داشته باشید که با نصب برنامه جدید روی کامپیوتر، تغییراتی در جدول فایل ها ایجاد می کنید که باعث کم شدن احتمال ریکاوری می شود (بسته به حجم اطلاعات ذخیره شده روی هارد دیسک). به همین دلیل پیشنهاد می کنیم که نرم افزارهای ریکاوری را روی یک دیسک دیگر که محل ذخیره سازی فایل های پاک شده نیست نصب نمایید.
ریکاوری فایل ها بعد از فرمت کردن
اکنون به سراغ موارد سخت تر می رویم. فرمت کردن نه تنها بر یک فایل، بلکه بر تمام قسمت های هارد درایو تاثیر گذار است. به همین خاطر فایل ها برای همیشه پاک می شوند. اما با این حال آیا شانسی برای بازگردانی فایل ها وجود دارد؟
- بعد از فرمت سریع (quick format): بله
- بعد از فرمت کامل: خیلی کم
در میان نرم افزارهای خوبی که برای انجام این کار وجود دارد، ما نرم افزار Auslogics File Recovery برای کامپیوتر را به شما پیشنهاد می دهیم.
نرم افزار ریکاوری فایل از هارد درایو
در حقیقت، نرم افزارهای زیادی برای ریکاوری فایل ها پاک شده روی کامپیوتر وجود دارند. به شما پیشنهاد نمی کنیم که اولبن گزینه موجود را دانلود کنید، چرا که ممکن است پولتان را برای نرم افزاری نا کارآمد که فایل های شما را بازگردانی نخواهد کرد، هدر بدهید.
به همین دلیل در ادامه این مقاله سه مورد از نرم افزارهای کارآمد در این زمینه که موفق به کسب امتیاز بالا توسط کاربران شده اند را معرفی خواهیم کرد.
1. EaseUS Data Recovery Wizard
ویژگی های اصلی این نرم افزار عبارت اند از:
- رابط کاربری خوب. این نرم افزار با فایل سیستم ویندوز هماهنگ شده است. به دلیل ابزار بازیابی داخلی، کار با این نرم افزار بسیار ساده است.
- سطل زباله محافظت شده. بر خلاف سطل زباله های ابتدائی، این سطل زباله به شما این امکان را می دهد که فایل هایی که پاک شده و درون آن قرار گرفته است را، حتی بعد از پاک شدن از این سطل زباله، بازیابی نمایید.
- بازگردانی فایل هایی که ریکاوری آن ها دشوار است. ریکاوری فایل هایی که با دور زدن سطل زباله (Shift+Del) یا با فرمت کردن پاک شده اند.
2. Recuva
Recuva یک نرم افزار رایگان برای بازگردانی فایل های حذف شده از کامپیوتر است. بازگردانی اطلاعات با این نرم افزار آسان است، و شما را مجبور به پرداخت پول برای ویژگی های ابتدائی و یا برداشتن محدودیت ها نمی کند.
سه مورد از بهترین ویژگی های این نرم افزار عبارت اند از:
- Recuva Wizard. این نرم افزار برای کاربرانی که برای بار اول از این نرم افزار استفاده می کنند، Wizard بازگردانی ارائه می کند. تنها کافی است نوع فایل (مثلا تصویر) را انتخاب، مکانی که حدس می زنید آن جا باشد را مشخص،و چند پارامتر دیگر برای کمک به تصویرتان را تعیین کنید.
- اسکن عمیق. با فعال کردن این گزینه، شانس خود را برای پیدا کردن اطلاعت حذف شده بالا می برید. با این گزینه، حتی اگر بسیاری از ابزارهای اسکن معمولی قادر به پیدا کردن فایل شما نباشند، می توانید حتی فایل هایی که با استفاده از Shift+Del پاک شده اند را بازگردانی کنید.
- جنبه های دیداری. تمام فایل هایی که پیدا می شوند علامت زده می شوند. رنگ آن ها نشان دهنده احتمال ریکاوری فایل پاک شده را نشان می دهد: زیاد، متوسط، کم. برای تصاویر می توانید از گزینه بررسی سریع استفاده کنید.
3. DiskDrill
DiskDrill یک محصول جدید در بازار نرم افزارهای بازیابی است، اما دارای پشتیبانی فنی کامل است و کاربران کارآیی این نرم افزار را تایید می کنند.
از این نرم افزار می توان برای ریکاوری انواع فایل های ذخیره شده روی کامپیوتر استفاده کرد: تصاویر، موسیقی، ویدیو، اسناد، آرشیوها.
این نرم افزار هم برای ویندوز و هم برای سیستم عامل مک OS موجود می باشد. در نسخه ویندوز، 100 مگابایت از اطلاعات را به صورت رایگان برای شما بازگردانی می کند.
دیگر ویژگی های DiskDrill:
- انتخاب نوع اطلاعات برای بازیابی. تنها انواعی که در نتیجه جستجو قابل مشاهده باشند را می توان انتخاب کرد. فیلتر کردن بر اساس ویژگی ها و جستجوی انعطاف پذیر برای فایل های بازیابی نیز امکان پذیر می باشد.
- امکان متوقف کردن و ادامه دادن جستجو در هر مرحله. این ویژگی برای HDD/SSD های بزرگ بسیار کاربردی است.
- حفاظت از جایگزینی. با فعال کردن این گزینه در طول زمانی که نرم افزار در حال انجام کار است، مطمئن می شوید که فایل های پاک شده شما جایگزین نخواهند شد.
پیش تر به معرفی برنامه های ریکاوری برای گوشی های آندروید و ریکاوری برای آیفون نیز پرداخته بودیم، که با مراجعه به آن ها می توانید با برنامه های مفیدی در این زمینه آشنا شوید.