سامانه نیما یک وب سایت تایید شده از سوی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران است که برای ساماندهی بازار معاملات ارزی راه اندازی شده است. این سامانه از تاریخ 28 بهمن ماه سال 1396 به صورت آزمایشی شروع به کار نموده که در تاریخ 3 اردیبهشت ماه سال جاری به طور رسمی رونمایی گردید. این سامانه طبق اعلام بانک مرکزی قرار است از اوایل خرداد ماه به صورت رسمی آغاز به کار نماید تا از طریق آن بتوان به بازار آشفته این روز های ارز، سر و سامانی دوباره بخشید. با توجه به این مهم که سامانه نیما برای بسیاری از افراد چندان شناخته شده نیست، در ادامه سعی می کنیم تا اطلاعات بیشتری را در خصوص نحوه کار این سامانه ارائه دهیم و به بررسی جزئیات آن بپردازیم.
سامانه نیما چیست؟
اولین سوالی که ممکن است برای بسیاری از افراد پیش بیاید، این است که به طور کلی سامانه نیما چیست؟ همانطور که از اسم این سامانه پیداست، سامانه نیما برای یکپارچه سازی معاملات ارزی بنا نهاده شده است. در این سامانه که به صورت یک سرویس اینترنتی ارائه شده است، چهار نقش کلیدی وجود دارد:
- متقاضی ارز که در حقیقت همان وارد کننده کالا محسوب می شود.
- عرضه کننده ارز که در واقع صادر کننده کالا محسوب می شود.
- واسطه ها که شامل بانک ها و صرافی ها هستند.
- سیاست گذار ارزی که نقش کنترل سامانه را بر عهده دارد.
طبق تعریف بانک مرکزی، هدف از راه اندازی سامانه نیما آسان نمودن و سرعت بخشیدن به روند تامین ارز مورد نیاز وارد کنندگان می باشد. بر اساس آمار صندوق بین المللی پول، سال گذشته ۲۷ میلیارد دلار سرمایه از ایران خارج شد که بخش عمده ای از این سرمایه بدون ورود کالا بوده است. محمد رضا پور ابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در این خصوص چنین بیان داشته است که ارز به چند روش از کشور خارج شده است؛ نخست اینکه صادراتی صورت گرفته که ارز آن به کشور باز نگشته و روش دوم اینکه کالایی ثبت سفارش شده اما وارد کشور نشده است.
مراسم رونمایی از سامانه نیما
پس با این حساب می توان چنین برداشت نمود که سامانه نیما یا همان نظام یکپارچه معاملات ارزی، در واقع برای تسهیل در امور تهیه و معاملات ارزی وارد کنندگان و صادر کنندگان کالا ارائه شده است و افراد عادی برای خرید ارز مسافرتی و یا ارز آزاد، همچنان باید از طریق صرافی ها یا بانک ها اقدام نمایند.
سامانه نیما چگونه کار می کند؟
حال که مشخص شد سامانه نیما چیست و با چه هدفی ارائه شده است، نوبت به پاسخ به این سوال می رسد که این سامانه به چه صورتی کار می کند؟ همانطور که اشاره شد، سامانه نیما برای تسهیل در امور واردات و صادرات کالا با ارز مبادله ای ارائه شده است و این یعنی که در این سامانه قرار است مبالغ بالایی جابجا شود. کلیه پرداختی ها در این سمانه از طریق الکترونیکی و با استفاده از سامانه ساتنا انجام خواهد گرفت که در بطن سامانه نیما قرار خواهد گرفت و روشی برای پرداخت های آنلاین با مبالغ بالا می باشد.
در خصوص نحوه تهیه ارز در سامانه نیما، ناصر حکیمی، معاون فناوری های نوین بانک مرکزی این چنین بیان داشته است:
در فاز اول، واردکننده به عنوان متقاضی ارز با ورود به سامانه نیما ، فرآیند درخواست خرید ارز را درج می کند. در این حالت متقاضی می تواند صرافی مورد مظر خود را انتخاب کند یا آن را تعیین نکند و صرفا پیشنهادی را در سامانه مطرح کند. سپس بر اساس تقاضا های ثبت شده در از سوی بازرگانان، صرافی ها می توانند از طریق پنل کاربری موجود در سامانه درخواست های متقاضیان را ببینند و پیشنهادات خود را ارسال کنند. در این صورت بازرگانان بین نرخ های مختلف صرافی ها قدرت انتخاب دارند.
اما جزئیات تهیه ارز در سامانه نیما به شرح زیر می باشد:
نحوه تامین ارز در سامانه نیما
در مرحله ابتدایی بازرگان باید با استفاده از سامانه جامع تجارت اقدام به ثبت پیش فاکتور (پروفرما) نماید، سپس با استفاده از سامانه ضوابط تجاری باید نسبت به استعلام ضوابط و مجوز ها اقدام نماید و در مرحله بعدی باید به بررسی اخذ مجوز های لازمه بپردازد. سپس سفارش در سامانه ثبت سفارش ثبت خواهد شد. در مرحله آخر نیز به سامانه نیما بازگشت داده شده و تامین کننده ارز مورد نظر خود را برای تهیه ارز، مشخص می نماید. سپس توسط سامانه جامع امور گمرکی پروانه سبز را دریافت و اقدام به ترخیص کالای خود نماید. تمامی این مراحل در تصویر بالا نشان داده شده است.
منابع:
وبسایت Pay98.net
وبسایت Digiato.com