ناخن ها یکی از مهمترین بخش های بدن هر انسان هستند که به طور معمولی در مرکز توجه قرار دارند. شما در اولین ملاقات خود با دوستان دست می دهید و دست های شما اگر ظاهر مرتب و زیبایی داشته باشند، بدون شک باعث اعتماد به نفس و روحیه مثبت در شما می شود.
وقتی شما به سلامت بدن خود توجه کنید، ناخن های سالم هم خواهید داشت و برعکس، گاهی بیماری های بدن، باعث می شوند که زیبایی و سلامت ناخن ها به خطر بیفتد. پزشکان دریافته اند که نشانه هایی که روی ناخن ها به صورت اعلائم غیرعادی بروز پیدا می کند، نشانه های بیماری بدن است و باید به آنها توجه ویژه ای داشت.
همین حالا به دستان خود نگاهی بیندازید و ببینید که ناخن های شما در چه وضعی است؟ دقت کنید و ببینید این روزها، چه مشکلی برای ناخن شما پیش آمده:
- ناخن شما شکنندگی دارد؟
- ناخن شما قاشقی شکل شده؟
- اطراف ناخن شما پوسته پوسته شده؟
- روی ناخن شما موج دار شده؟
- لکه های سفید روی ناخن شما به وجود آمده؟
- رنگ ناخن های شما زرد شده است؟
هر چه که هست، به شما اطمینان می دهم که قابل درمان است. نگران نباشید. نشانه هایی که روی ناخن شما به وجود می آید در حکم چراغ های خطر هستند که به شما پیام می دهند مراقب سلامتی خود باشید.
قبل از اینکه به بررسی علت ها بروز مشکلات در ناخن بپردازیم، به شکل ناخن های سالم نگاهی بیندازید.
اینکه ناخن سالم شکل فیزیکی و ظاهری مرتبی داشته باشد، کافی است. اما فراموش نکنید، ژنتیک افراد و شکل ناخن پدر و مادر روی فرزندان تاثیر می گذارد و اگر والدین یک کودک، ناخن های پهن داشته باشند، بدون شک فرزند آنها هم صاحب ناخن های پهن می شود. این ارتباطی به سالم نبودن بدن او ندارد. بلکه نشانه های بیماری های بدن، که در ادامه به آن خواهیم پرداخت، موضوعی دیگری است.
ناخن های سالم چه شکلی هستند؟
ناخن ها از لایه های کراتین ساخته شده اند. ناخن های سالم صاف، یکرنگ و بدون هیچ رنگ پریدگی هستند. قسمت سفید پایین ناخن، که به شکل بیضی شکل است، نشانه های سلامتی بدن است و اگر این قسمت سفید وجود نداشته باشند، باید با مراقبت از وضعیت بدن و داشتن تعذیه مناسب، سلامت را به بدن بازگردانیم و این کار باعث می شود دوباره همان قسمت سفیدی ناخن ظاهر شود.
ناخن ها علاوه بر اینکه در زیبایی دستان شما تاثیر دارند، نوعی محافظ انگشتان هم هستند. آنها از آسیب های وارد به انگشتان شما جلوگیری می کنند و شما باید به طور مداوم از آنها مراقبت کنید تا در سلامت کامل زندگی کنید. عدم مراقبت صحیح ناخن ها مثل زیاد به آب زدن یا استفاده مداوم لاک باعث می شود ضعیف و شکننده شوند. برای تقویت ناخن ها باید سبک زندگی سالمی داشته باشید، برنامه غذایی خودتان را تغییر دهید و به ناخن ها رسیدگی کنید.
رازهایی که ناخن ها درباره سلامتی بدن می گویند؟
ناخن قاشقی شکل
ناخن های سالم دارای شکل به خصوصی هستند. آنها در بخش میانی کمی برآمده بوده و به سمت کنار ناخن قوس بر میدارند و نوک ناخن هم کمی به سمت پایین مایل است. پس اگر متوجه شدید که ناخنهای شما در موقعیتی کاملا معکوس قرار گرفتهاند، باید متوجه شوید که مشکلی وجود دارد. این حالت که ناخن قاشقی شکل نامیده میشود، نشانه کم خونی همراه با فقر آهن یا iron deficiency anaemia است. مانند بسیاری از مشکلات سلامتی، بروز مشکل ظاهری، ماهها پس از کمبود شدید آهن در بدن بروز میکند و طبعا پس از برطرف شدن فقر آهن، مدتی طول میکشد تا ناخنها به حالت طبیعی بازگردند.
پوسته پوسته شدن ناخن ها
ناخن از چندین لایه کراتین (نوعی پروتئین) تشکیل شده است. بهترین حالت زمانی است که این لایهها برای شکل دادن به یک ناخن یک پارچه و محکم، کاملا به یکدیگر چسبیده باشند. اما زمانی که از ناخنها مراقبت نشود (مثلا مدت زیادی در معرض آب بوده یا در مقابل هوای سرد و خشک باشد) این لایهها ورقه ورقه میشوند. این حالت نه تنها نشان دهنده عدم رسیدگی کافی به ناخنها ست، بلکه می تواند به این معنی باشد که در رژیم غذایی شما اسید لاینولیک به اندازه کافی وجود ندارد. لاک ناخن به چسبندگی لایهها کمک کرده و استفاده مکرر از کرمهای مرطوب کننده برای ناخن در طول روز میتواند بسیار مفید باشد. کمبود اسید لاینولیک نیز با مصرف روغنهای نباتی-در غذا و سالاد- برطرف خواهد شد.
شکنندگی ناخن ها
با توجه به بعضی آمارها میتوان تخمین زد که حدود ۲۰% از زنان از حالتی که به آن سندرم شکنندگی ناخن میگویند؛ رنج میبرند. هر چند از نظر عدهای این نام تنها عنوانی تجملی برای ناخن هایی که به سادگی میشکنند، به شمار میاید، اما دلیل این مشکل عمیق تر از اینهاست. ناخن های شکننده، ناخن هایی هستند که نمی توانند رطوبت را در خود نگهدارند، در نتیجه لایه های ناخن به کلی خشک شده و ترک می خورند. از نظر پزشکی ممکن است کم کاری تیروئید موجب خشکی پوست و ناخن شود.
از نظر تغذیه نیز، رژیمی که آهن آن کم باشد می تواند موجب نازکی و شکنندگی ناخن شود که با مصرف سبزیجات برگ دار مانند اسفناج، گوشت قرمز و تخم مرغ می توان از آن جلوگیری کرد. ویتامین «ب»-کمپلکس نیز در بهبودی وضعیت ناخنهای شکننده مفید است. البته عادات شما هم نقش مهمی در این میان دارند. متهم اصلی، قرار گرفتن بیش از حد ناخن در معرض آب است. مرطوب کردن مداوم دست و ناخن با آب -در اثر شستن بیش از حد دست، شستن ظروف، البسه و نظافت منزل بدون استفاده از دستکش- میتواند شکنندگی را بدتر کند.
زردی ناخن ها
ناخن سالمی که بر روی پوست سالم قرار داشته باشد، ته رنگی زیبا و صورتی دارد. اگر چنین نباشد، باید به دلایل آن توجه شود. اگر تمام ناخن ها زرد شوند، می توان آن را نشانه بیماری ریه یا دیابت دانست. نقاط زرد بر روی ناخن می توانند به خاطر وجود قارچ باشد. از آن جایی که تمام موارد فوق نیاز به درمان حرفهای دارند، بهتر است در صورت طولانی شدن چنین حالتی به متخصص پوست مراجعه شود. خانمهایی که معمولا از لاک ناخن بسیار تیره استفاده کرده یا تقریبا همیشه ناخن هایی لاک زده دارند، پس از پاک کردن لاک متوجه زردی اندک ناخن خود خواهند شد، اما در این مورد دلیلی برای نگرانی وجود ندارد. در این حالت ناخنها از لاک رنگ گرفته اند و با مدتی لاک نزدن به رنگ طبیعی باز میگردند.
لکه های سفید روی ناخن
لکه های کوچک سفیدی که بر روی ناخن هایی با حالات و رنگ کاملا سالم به وجود می آیند، معمولا نشانه مشکلی جدی نیستند. در اکثر اوقات آنها علامت آسیب های وارد شده به ناخن هستند. اگر پایه ناخن -جایی که سلولهای جدید ناخن تولید میشود- صدمه ببیند، نشانههای این ضربه به صورت نقاط سفیدی بر روی ناخن جدید دیده میشود. اما با توجه به اینکه رشد ناخن بسیار کند است، زمانی که این نشانه بر روی ناخن شما پدید میآید و شما آن را می بینید، مدت ها از زمان ضربه وارده گذشته و شما آن را فراموش کردهاید. اما اگر مطمئن هستید که به ناخن شما آسیبی وارد نشده و این نقاط سفید دائما بر روی ناخن شما وجود دارند، ممکن است به مشکلاتی چون اگزما یا آلرژی های طولانی مدت دچار بوده یا رژیم غذایی تان کمبود روی-ماده موجود در غلات کامل، مرغ و غذاهای دریایی- داشته باشد.
تغییر رنگ ناخن
دلیل بسیار رایج تغییر رنگ ناگهانی جزئی و ناسالم ناخنها میتواند عفونت قارچی باشد. این مشکل به سادگی در سالنهای زیبایی غیر بهداشتی منتقل می شود و به خصوص در اثر استفاده از وسایل مانیکور استریل نشده به وجود می آید. عفونت قارچی موجب میشود که ناخن از پوست زیر آن فاصله بگیرد. ناخن به تدریج از روی پوست جدا شده و ضخیم میشود که این ضخامت در واقع در اثر تجمع قارچ ایجاد شده است. عفونت باکتریایی موجب میشود که رنگ ناخن اندکی به سبزی متمایل شود. اگر این عفونت به کوتیکل اطراف ناخن هم منتقل شود، این نواحی سرخ و متورم و دردناک میشوند. در صورت بروز چنین مشکلی به پزشک مراجعه کنید تا برایتان آنتی بیوتیک مناسب تجویز کند.
بهتر است بدانید که تغذیه و رژیم های غذایی شما تاثیر مهمی بر حفظ سلامتی بدن و همینطور سلامتی ناخن ها می گذارد. داشتن یک رژیم غذایی سالم و سرشار از ویتامین ها می تواند سبک یک زندگی سالم را برای شما به ارمغان بیاورد. پس همواره سعی کنید نوع تغذیه خود را نسبت به شرایط بدنی خود به بهترین شکل ممکن تغیین نمایید.