پوکی استخوان بیماری شایعی است که موجب ضعیف شدن استخوان ها می شود و بر اثر آن احتمال شکستگی در استخوان ها را افزایش می دهد. فردی که به پوکی استخوان دچار می شود با افتادن های معمولی و یا ضربه های نه چندان محکم و حتی در پوکی استخوان های شدید با یک عطسه، استخوان ها می شکنند. به طور معمول این شکستگی ها در لگن، مچ، ستون فقرات و دست و با کمبود ویتامین D اتفاق می افتد. در ادامه بیشتر با این بیماری آشنا می شوید.
پوکی استخوان چه زمانی رخ می دهد؟
همان طور که می دانید استخوان بافتی زنده در بدن است که به صورت مداوم ترمیم و جایگزین می شود. وقتی استخوان های یک فرد رو به پوکی می رود که میزان تولید استخوان های جدید با مرگ استخوان های قدیمی مساوی نباشد. افراد سفید پوست و به طور معمول خانم ها پس از سن یائسگی بیشتر در معرض این بیماری قرار می گیرند. عواملی نظیر سطح هورمونی، تغذیه، داروهای استروئیدی و دیگر داروها نیز می تواند خطر ابتلا به پوکی استخوان را در افراد افزایش دهد. زنان بیشتر از مردان، افراد مسن، افراد سفید پوست علی الخصوص آسیایی ها، افراد دارای جثه کوچک، افرادی با سوابق خانوادگی بیشتر از افراد دیگر در خطر ابتلا به پوکی استخوان هستند.
این بیماری چه علائمی دارد؟
در مراحل اولیه پوکی استخوان علامت خاصی ندارد و علائم زمانی که بیماری پیشرفت داشته باشد، خود را نشان می دهد. علائم پوکی استخوان عبارت اند از: درد مفاصل، مشکل در ایستادن، مشکل در راست نشستن، کوتاه شدن قد در گذر زمان، آسان شکستگی استخوان با ضربات کم شدت.
بهتر است بدانید که این بیماری به تنهایی درد ندارد ولی زمانی که استخوان بر اثر این بیماری می شکند، فرد درد شدیدی را تجربه خواهد کرد.
پوکی استخوان در زنان
همان طور که در بالا ذکر کردیم خانم ها بیشتر از آقایان در معرض این بیماری قرار دارند چراکه تغییرات هورمونی که بر اثر یائسگی به وجود می آید، اثر مستقیمی بر تراکم استخوان دارد. هورمون زنانه استروژن در داشتن استخوان های سالم بسیار مهم است. بهتر است بدانید که با یائسگی میزان استروژن در بدن زنان کاهش یافته و این امر سبب کاهش تراکم استخوان می شود. در صورتی که موارد زیر را داشته باشید، زودتر از افراد دیگر دچار این عارضه خواهید شد:
- یائسگی پیش از سن ۴۵ سالگی
- افرادی که رحم خود را قبل از سن ۴۵ سالگی بر می دارند، علی الخصوص زمانی که تخمدان ها برداشته می شود
- قاعده نشدن بیش تر از ۶ ماه و غذا خوردن بیش از حد
پوکی استخوان در مردان
به طور معمول علت این بیماری در آقایان نامعلوم است. هورمون مردانه تستسترون به بهتر نگه داشتن استخوان ها کمک می کند. بدن مردان حتی در دوران پیری نیز تستسترون تولید می کند، ولی احتمال بروز این عارضه در مردانی که بدنشان میزان کمتری از این هورمون را تولید می کند، بیشتر است. عوامل زیر موجب می شود پوکی استخوان در آقایان رخ دهد:
استفاده از برخی از داروها
مصرف الکل
کم کاری غده های جنسی، هر نوع بیماری که سبب کاهش تولید تستسترون شود
پرکاری غده تیروئید
اختلالات غده هیپوفیز
اختلال در غده های فوق کلیوی نظیر سندروم کوشینگ
پرکاری غدد پاراتیروئید
همان طور که خواندید، خانم ها و آقایان هر دو می توانند به این بیماری مبتلا شوند. پس خوب است به جای درمان، از بروز این بیماری پیشگیری نمایید.