براساس اعلام وزارت ارتباطات ؛ امکان استفاده از کارت بانکی به جای کارت سوخت فراهم شده است. مالکان وسایل نقلیه می توانند با کارت های بانکی خود که توسط بانک مرکزی به کیف پول الکترونیکی تبدیل می شود، در پمپ بنزین ها سوخت دریافت کنند.
تبدیل کارت بانکی به کارت سوخت
در چند ماه قبل، شاهد خبرهایی درباره گران شدن بنزین بودیم. پس از آن صحبت از سهمیه بندی سوخت شد و بعد هم طرحی برمبنای اختصاص سهمیه بنزین روزانه یک لیتر به هر ایرانی مطرح شد. اکنون با همان مبنای ارائه 24تا 30 لیتر بنزین ماهانه برای هر نفر، سهمیه بندی شده اند. قیمت هر لیتر بنزین 1000 تومان و قیمت هر لیتر بنزین آزاد نیز براساس نرخ های فوب خلیج فارس در حدود 3000 تومان در نظر گرفته شده است.
براساس ارزیابی های انجام شده، اجرای چنین طرحی می تواند به معنای تورم 4 درصدی برای چند دهک مرفه جامعه باشد اما دهک های پایین 1 و 2 و 3 هیچ افزایش تورم مستقیمی را که ناشی از این طرح باشند تجربه نخواهند کرد. ثابت ماندن نرخ گاز CNG و گازوییل یکی از محورهای مهم این طرح سهمینه بندی بنزین است که در راستای جلوگیری از تورم حمل و نقل کالا در نظر گرفته شده است.
نمایندگان مجلس معتقدند که افزایش قیمت بنزین می تواند در راستای مصارف مهمی مانند اشتغال زایی، توسعه مترو و اتوبوس در کلان شهرها، توسعه جایگاه های CNG و… به کار گرفته شود و از سویی مصرف سوخت خودروها در کشور کاهش داده شود.
براساس آمار گزارش داده شده، مصرف سوخت روزانه از 92 میلیون لیتر گذر کرده است و برای سال 98 پیش بینی کارشناسان مصرف روزانه یکصد میلیون لیتر است که با روند فروش و به کار گیری خودروهای شخصی چندان دور از ذهن نیست.
اما تبدیل کارت بانکی به کارت سوخت دردسر دیگری است. این موضوع برای بعضی از افراد به یک چالش تبدیل می شود وقتی که استفاده از خودروهای شخصی را به عنوان شغل اصلی خود در نظر بگیرند. ماننده راننده های سرویس مدارس، رانندگان آژانس و تاکسی های اینترنتی که امروزه تعداد آنها در حال افزایش است.
وزارت ارتباطات اعلام کرده است که امکان تبدیل کارت های بانکی به کارت سوخت، انجام شده است و افراد متقاضی می توانند با مراجعه به بانک مرکزی این موضوع را پی گیری کنند.
مشکل اصلی در خصوص اجرایی کردن این طرح، ارائه بستری برای تبادلات سوخت (یا سهمیه ریالی به ازای سوخت) است که نمایندگان مجلس معتقدند به واسطه سیستم پرداخت یارانه ها و سیستم بانکی کشور، هم اکنون امکان داد و ستد سهمیه سوخت فراهم است. به خصوص که چندماه قبل نیز امکان تبدیل کارت های بانکی به کارت سوخت توسط وزارت ارتباطات اجرایی شد.
با این توضیحات افزایش قیمت بنزین به 3000 تومان و تصویب این طرح محتمل به نظر می رسد اما این طرح نیز مانند سایر برنامه های مطرح شده در مجلس با مخالفت هایی مواجه است که اساس آن به تجربه های تلخ گذشته در رابطه با افزایش قیمت سوخت باز می گردد. همچنین اجرای چنین طرحی می تواند باعث افزایش فشارها بر اقشار مختلف جامعه شود.
جایگزینی کارت بانکی به جای کارت سوخت
برای افرادی که کارت سوخت خود را گم کرده اند، کارت بانکی جایگزین کارت سوخت می شود. با توجه به اینکه احتمال سهمیه بندی مجدد بزین با قیمت های 1000 و 2500 تومانی، وجود دارد، مسئله کارت سوخت از اهمیت ویژه ای پیدا کرده است.
افرادی که کارت سوخت خود را گم کرده اند یا خودرو و موتور سیکلت شان، به هر دلیلی فاقد کارت سوخت است، می توانند کارت بانیک خود را به کارت سوخت تبدیل کنند. برای این منظور، از طریق سامانه: ww.mob.gov.ir و یا اینکه از طریق نصب اپلیکیشن دولت همراه و یا کد دستوری : #۴* می توانند برای ثبت کارت بانکی به جای کارت سوخت اقدام و پس از ثبت نام و درخواست صدور کارت سوخت المثنی می توانند از کارت بانکی خود، برای سوخت گیری سهمیه ای بهره ببرند.
زیبا اسماعیلی، سخنگوی شرکت ملی پالایش وپخش فرآورده‌های نفتی ایران در این خصوص گفت:
اشخاصی که از نخستین فراخوان ثبت‌نام کارت سوخت تاکنون در سامانه دولت همراه ثبت‌نام و کارت بانکی به سامانه معرفی کرده‌اند، نیازی به دریافت کارت سوخت ندارند زیرا کارت بانکی جایگزین کارت سوخت خواهد شد.
وی افزود: ساز‌و‌کاری طراحی شده که می توان از کارت بانکی برای سوخت گیری استفاده کرد و نحوه به کارگیری آن در روزهای آینده به اطلاع عموم می‌رسد.
سخنگوی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی باتأکید بر اینکه “کارت های هوشمند سوخت قدیمی همچنان قابل استفاده خواهد بود”، تصریح کرد: جایگزینی کارت بانکی برای مالکان خودرو و موتورسیکلت هایی است که در سامانه دولت همراه ثبت نام کرده اند و کارت سوخت ندارند.
چگونه از کارت بانکی به جای کارت سوخت استفاده کنیم؟
روش اول: مراجعه به سایت دولت الکترونیک http://www.mob.gov.ir/
روش دوم: با استفاده از اپلیکیشن دولت همراه که در فروشگاه‌های اینترنتی ایرانی قابل دسترسی است.
برای هر دو روش اقدامات زیر را باید انجام دهید:
- ورود شماره همراه مالک وسیله نقلیه
- شناسایی با ارسال کد از پیامک (OTP)
- ورود کد ملی و تاریخ تولد
- تایید اطلاعات فردی
- VIN یا بارکد خودرو (درج شده روی کارت خودرو)
- انتخاب کارت بانکی
- تایید نهایی؛ خدمات سهمیه سوخت به کارت بانکی اضافه شد. در صورت وجود کارت سوخت، باطل میشود.
آیا بنزین دو نرخی می شود؟
موضوع بنزین و سهمیه بندی آن و احیای دوباره کارت های سوخت به یکی از موضوعات داغ این روزهای افکار عمومی تبدیل شده است. مقوله مهمی که در حوزه اقتصادی اهمیت و تاثیری فراوانی دارد و به همین علت مسوولان مربوطه بایستی با نگاهی کارشناسانه و هدفمند در جهت مدیریت حوزه سوخت حرکت کنند تا جامعه به التهاب و سردرگمی دچار نشود.
براساس تصمیم شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا، کمتر از یک ماه دیگر قیمت بنزین تغییر کرده و دو نرخی خواهد شد. دونرخی شدن بنزین قطعا به همراه احیای دوباره کارت های سوخت و سهمیه بندی بنزین رخ خواهد داد.
قیمت بنزین سهمیه بندی افزایش چندانی نخواهد یافت و میزان این افزایش احتمالا کمتر از ۳۰ درصد خواهد بود. در عین حال قیمت دوم بنزین نیز فاصله زیادی با قیمت اول نخواهد داشت. این تصمیم در شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا اتخاذ شده است.
نقش اثرگذار و غیرقابل انکار بنزین در زندگی و معیشت مردم سبب شده است تا قیمت و میزان مصرف آن در کشور یکی از مهم ترین و اساسی ترین موضوعات اقتصادی خانوارها و دولت ها محسوب شود. افزایش نرخ دلار، تفاوت فاحش نرخ سوخت در ایران نسبت به کشورهای همسایه، افزایش قاچاق و مصرف بنزین از جمله مواردی به شمار می رود که دولت و مجلس را برای سهمیه بندی بنزین ترغیب کرده است.
براساس این گزارش، موافقان، دلیل این تصمیم را رشد کم سابقه مصرف بنزین در ماههای اخیر می‌دانند. چنانکه در صورت ادامه رشد بی رویه مصرف بنزین ایران که اکنون از واردات این فرآورده نفتی بی نیاز شده است، مجبور خواهد شد دوباره به واردات این فرآورده روی بیاورد.
در ماههای گذشته روند بازیابی کارت‌های سوخت برای ورود به فرآیند سهمیه بندی آغاز شده است. سهمیه بندی بنزین در طول اولین دوره اجرای این طرح در مدت ۸ سال ۷۵ میلیارد دلار صرفه‌جویی در منابع کشور در پی داشت.
مرتضی زمانی که یکی از اقتصادانان جوان کشور و از حامیان طرح ایجاد بازار خرید و فروش سهمیه سوخت محسوب می شود. در همین رابطه می گوید:
هیچ توضیح منطقی برای رد این طرح به جامعه دانشگاهی و متخصص ارائه نمی‌کند و هیچ پاسخی به نامه‌ها و ایراداتی که به این طرح وارد میشود داده نمی‌شود. مجلس تنها می‌گوید که ما چندین طرح تخصصی را بررسی و رد کردیم، اما نمی‌گوید و چطور و بر چه مبنایی این اتفاق رخ داده است. وی با اشاره به اینکه شاید این طرح سقفی بر روی انتفاع دهک‌ها بالا از وضعیت موجود بگذارد، گفت: اما این موضوع تنها مزیت دونرخی کردن قیمت بنزین است؛ در حالی که طرح تخصیص سهمیه بنزین به هر فرد و تشکیل بازار مبادله و قیمت گذاری بنزین مزیت‌های بسیاری دارد و بهترین طرح در بین طرح‌های موجود است.
زمانیان در خصوص مزیت های این طرح گفت: اولین ویژگی مثبت این طرح کنترل مصرف است که بسیار مهم است و ما در شرایط فعلی به دنبال آن هستیم. دومین ویژگی آن عادلانه بودن این طرح است که بسیار دلیل محکمی است دونرخی کردن بنزین به هیچ عنوان این ویژگی را ندارد و کاملا از عدالت به دور است.
وی در پایان افزود: سومین ویژگی این طرح این است که بحران مالی که دهک‌های فقیر جامعه به دلیل تورم موجود درگیر آن هستند را حل می کند؛ که در طرح موجود به آن پرداخته نشده است.
همچنین به گفته مرتضی زمانی، اثرات تورمی احتمالی طرح مذکور قطعی نیست و مسئله تورم نمی تواند دلیلی برای رد کردن طرح اولیه باشد. از این رو تصمیم احتمالی برای سهمیه بندی جزئی قیمت بنزین بدترین انتخاب بین گزینه های موجود خواهد بود و این درحالیست که اجرای طرح پیچیده اولیه (که توسط مجلس رد شده است) می تواند بسیاری از مشکلات اقشار ضعیف جامعه را تقلیل دهد.
استفاده از کیف پول الکترونیکی در پمپ بنزین ها
محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلام کرد تمامی دستگاه‌های کارت خوان یا POS که به صورت متمرکز اتصال نازل با PSPها (شرکت‌های خدمات پرداخت) را برقرار می کنند، با دستورالعمل جدید بانک مرکزی آپدیت شده‌اند. بر این اساس، برای هر حساب بانکی مالکان خودرو، کیف پول الکترونیکی ایجاد می شود و شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی نیز میزان سوخت را در بازه‌های زمانی مشخص شارژ می‌کند. در حال حاضر حدود 55 درصد نازل های سوخت پمپ بنزین های سطح کشور به سیستم بانک مرکزی متصل هستند و 45 درصد باقی مانده نیز به دستگاه پوز یا کارتخوان مجهز خواهند بود.
کارکرد این سیستم به این گونه خواهد بود که هر کاربر وقتی در سیستم الکترونیکی دولت همراه ثبت نام کند، به صورت اتوماتیک بانک مرکزی برای حساب بانکی آن فرد یک کیف الکترونیکی ایجاد می‌کند که این کیف پول الکترونیکی توسط شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی در بازه‌های زمانی مشخص شارژ خواهد شد و هر وقت کاربر در پمپ‌های بنزین از کارتش استفاده کند، از میزان سوخت تخصیص داده شده، مطلع خواهد شد.